Stress: De sluipmoordenaar van onze tijd

Stress. Een alom bekend fenomeen. Die hinderlijke spanning die ons overvalt wanneer we te veel op ons bordje krijgen, of de angst die ons beknelt bij belangrijke uitdagingen. En dan die voortdurende vermoeidheid en lusteloosheid. We roepen het vaak: "Ik heb stress." Maar wat is stress eigenlijk? En wat kunnen we eraan doen?

Wat is stress?
Stress is een natuurlijke reactie van ons lichaam op uitdagende, bedreigende, of overweldigende situaties. Het "vecht-of-vlucht" mechanisme wordt geactiveerd wanneer het lichaam een dreiging detecteert om te overleven, zonder onderscheid te maken tussen een echte of ingebeelde situatie. Hoewel van levensbelang in levensbedreigende situaties, wordt dit mechanisme in onze moderne maatschappij vaak geactiveerd zonder direct fysiek gevaar. Werkdruk, geldzorgen, omgevingsfactoren, relatieproblemen en stress veroorzakende denkpatronen activeren herhaaldelijk dit uitputtende systeem, wat uiteindelijk een tol eist van ons fysieke gestel. Dit kan resulteren in chronische stress en bijbehorende gezondheidsklachten bij veel mensen in de samenleving.

Het begrip: “Stress”
Wat betekent stress eigenlijk? Het begrip "stress" wordt vaak genoemd in relatie tot gezondheid en ziekte, maar de oorspronkelijke betekenis ervan komt uit de wereld van de techniek. Het Engelse woord "stress" betekent letterlijk "druk" of "spanning". Het verwijst naar de kracht of druk die op een object wordt uitgeoefend, zoals een brug of een viaduct, zonder dat er schade ontstaat. Stress draait dus om de balans tussen belasting (draaglast) en belastbaarheid (draagkracht) van een object. Wanneer je zegt dat je gestrest bent, ervaar je dus eigenlijk een overmatige belasting, voel je je onder spanning staan of ervaar je te veel druk. Het kan ook betekenen dat je op het punt staat om te bezwijken onder de druk of dat de belasting te zwaar wordt.

Wat gebeurt er in het lichaam tijdens een stressreactie?
Wanneer je een bedreigende situatie ervaart, reageert je lichaam met een stressreactie, ook wel bekend als de vecht- of vluchtreactie. Dit proces begint in je hersenen, waar een deel van het zenuwstelsel wordt gestimuleerd, wat op zijn beurt de bijnieren activeert. Hierdoor worden stresshormonen zoals cortisol en adrenaline afgescheiden, wat leidt tot een reeks lichamelijke reacties:

• De bloeddruk stijgt en de hartslag versnelt, terwijl de bloedvaten naar belangrijke organen en spieren verwijden. Tegelijkertijd vernauwen bloedvaten naar de huid, nieren en spijsverteringsorganen, waardoor meer zuurstofrijk bloed naar vitale organen wordt gestuurd.
• Adrenaline stimuleert de lever om meer glucose te produceren als brandstof voor spieren en zenuwen, terwijl suiker- en vetreserves worden gebruikt als extra energie voor spieren. Ook wordt de stollingsfactor van het bloed verhoogd om overmatig bloedverlies bij verwondingen te voorkomen.
• Fysieke reacties zoals verwijde pupillen, een samengeknepen keel, gespannen spieren (zoals in de nek en schouders), oppervlakkige en snelle ademhaling, een droge mond, een bonzend hart, koude en zwetende handen, en een stijf bekken met gevoelloze geslachtsdelen kunnen optreden.

Deze onmiddellijke veranderingen in ons zenuwstelsel stellen ons in staat om snel en alert te reageren. Het lichaam mobiliseert zijn energiebronnen om te vechten of te vluchten voor potentieel gevaar. Deze reactie, hoewel angstwekkend, is een gezonde, noodzakelijke en functionele reactie die ons helpt te overleven in nieuwe, spannende en soms gevaarlijke situaties.

Wanneer wordt stress een probleem?
Stress is meer dan alleen een ongemak; het kan een serieus probleem worden als het langdurig aanhoudt zonder adequate beheersing. Sinds de jaren dertig van de vorige eeuw wordt het concept "stress" gebruikt in de psychologie en de geneeskunde. De wetenschapper Hans Selye ontdekte dat langdurige blootstelling aan hoge druk of spanning lichamelijke, mentale en emotionele klachten kan veroorzaken. Zijn onderzoek leidde tot het concept van het General Adaptation Syndrome (GAS), dat bestaat uit drie fasen:

1. Alarmfase: In deze fase reageert het lichaam onmiddellijk op de stressor door het "vecht-of-vlucht" mechanisme te activeren. Het lichaam bereidt zich voor op zelfbescherming tegen een potentiële bedreiging.
2. Weerstandsfase: Na de initiële reactie probeert het lichaam zichzelf te herstellen en te stabiliseren. Als de stressvolle situatie echter aanhoudt, blijft het lichaam in een staat van verhoogde paraatheid, wat kan leiden tot aanhoudende fysiologische reacties.
3. Uitputtingsfase: Als de stress onophoudelijk blijft en er geen verlichting is, raakt het lichaam uiteindelijk uitgeput. Fysieke, mentale en emotionele vermoeidheid kunnen optreden, wat kan resulteren in een burn-out en ernstige gezondheidsproblemen.

Deze fasen van het GAS bieden inzicht in hoe het lichaam reageert op stressoren en benadrukken het belang van effectieve stressmanagement strategieën om de negatieve gevolgen van langdurige stress te voorkomen.

Oorzaken en symptomen van langdurige stress:
Langdurige stress, waarbij het stresssysteem voortdurend actief blijft zonder voldoende herstelperiodes, kan ernstige negatieve gezondheidseffecten hebben. Symptomen van langdurige stress zijn onder meer:

• Fysiek: maagproblemen, hoofdpijn, vermoeidheid, minder eetlust, energie, lichaamspijnen of huiduitslag
• Mentaal: verlies van verlangens, interesses, slaapstoornissen, nachtmerries, en moeite met concentreren of beslissingen nemen.
• Emotioneel: gevoelens van angst, woede, verdriet, bezorgdheid, gevoelloosheid of frustratie en prikkelbaarheid.

Deze kunnen weer leiden tot: uitputting en verzwakking van het immuunsysteem, een verhoogd risico op hartziekten, hoge bloeddruk, diabetes, depressie, angst en andere chronische aandoeningen. In onze moderne samenleving zien we een toename van stress gerelateerde aandoeningen, zoals een burn-out, vaak veroorzaakt door hoge verwachtingen, hectische levensstijlen en voortdurende stimuli.

Moeten we stress dan helemaal vermijden?
Stress is een alledaags fenomeen dat niet te vermijden is. Elke situatie of verandering die aanpassing vereist, veroorzaakt in principe stress. Dit is niet per se ongezond; sterker nog, een gezonde dosis spanning is vaak nodig om optimaal te kunnen presteren en functioneren. Zonder enige mate van stress zouden we minder productief en creatief zijn, en ons prestatieniveau zou lager liggen. Stress kan ons juist helpen groeien, aangezien veel mensen beter presteren onder druk. Echter, het is belangrijk dat de druk niet te hoog oploopt of te vaak voorkomt omdat voortdurende spanning kan leiden tot psychische en lichamelijke klachten. Bovendien varieert de mate van stressvolle ervaringen van persoon tot persoon. Om goed te functioneren en gezond te blijven, is een evenwicht nodig tussen de hoeveelheid stress die we ervaren, aankunnen en loslaten. De boog kan niet altijd gespannen zijn.

Hoe om te gaan met stress?
Omdat stress een korte reactie hoort te zijn, de vrijgekomen energie bedoeld is om snel uit een bedreigende situatie te komen en negatieve gevolgen heeft op de lange termijn, is het belangrijk dat je leert omgaan met jouw reactie op stress. Als je kijkt naar hoe het lichaam reageert op stress, vinden we antwoorden die kunnen helpen bij het verlichten van stress. Enkele tips voor wanneer het lichaam gespannen is en je geest zich zorgen maakt over de toekomst:

• Trainen van de belastbaarheid: Stress is een belasting op het lichaam. Door het toevoegen van kleinere vormen van belasting (denk aan lichaamsbeweging en temperatuurwisselingen) kan de belastbaarheid van het lichaam worden vergroot.
• Diepe ademhalingsoefeningen: Diepe ademhalingstechnieken helpen om de hartslag te verlagen, de bloeddruk te verlagen en ons te kalmeren tijdens en na stressvolle situaties.
• Meditatie: Door dieper te ademen en de gedachtes voorbij te late racen zonder in het verhaal ervan mee te gaan kunnen we onze geest kalmeren en ons lichaam ontspannen.
• Regelmatige lichaamsbeweging: Fysieke activiteit is een krachtige manier omdat het endorfines vrijgeeft die ons humeur verbeteren en ons laten ontspannen.
• Gezond voedingspatroon: Het goed zorgen voor ons lichaam in de vorm van maakt het veerkrachtiger en beter in staat om de gevolgen van stress te herstellen
• Supplementen: Supplementen die het lichaam helpen en kalmeren kunnen krachtige hulpmiddelen zijn in stressvolle periodes.
• Zoeken van sociale steun: Het delen van onze gevoelens en ervaringen met vrienden, familie of een therapeut kan ons helpen om stress te verminderen en ons gesteund te voelen tijdens moeilijke tijden, waardoor de lading van stress verlicht wordt.

Door deze praktijken in ons dagelijks leven toe te passen, kunnen we effectief stress verminderen en een gezonder leven leiden.

Supplementeren tijdens stressvolle periodes.
Door de reeks complexe veranderingen en lichamelijke reacties, zoals een verhoogde hartslag, versnelde ademhaling en vernauwde bloedvaten naar de huid en spijsverteringsorganen, terwijl tegelijkertijd bepaalde lichaamsfuncties, zoals het immuunsysteem en het spijsverteringsstelsel, worden onderdrukt, kan langdurige blootstelling aan stress leiden tot een verzwakt immuunsysteem, ontstekingen, slaapproblemen en emotionele uitputting. Het aanvullen van energie en het ondersteunen van het lichaam tijdens stressvolle periodes is daarom van cruciaal belang. Supplementen kunnen hierbij een waardevolle rol spelen. Specifieke supplementen, zoals adaptogenen en voedingsstoffen zoals vitamines en mineralen, kunnen helpen om het lichaam te ondersteunen bij het omgaan met stress en de gezondheid te bevorderen. Supplementeren kan daarom een belangrijk onderdeel zijn van de stressmanagement strategie:

•  Adaptogenen: Deze natuurlijke stoffen helpen het lichaam zich aan te passen aan stress en bevorderen het algehele welzijn. Enkele sterke adaptogenen zijn Ashwagandha, Panax Ginseng en Rhodiola Rosea.
• Kalmerende Kruiden: Deze kruiden werken kalmerend op het zenuwstelsel en bevorderen rust en ontspanning. Enkele voorbeelden zijn Valeriaan, Kamille en Passiebloem.
• Vitamines & Mineralen: Stress put belangrijke voedingsstoffen uit, zoals vitamine C, B-complex en magnesium, die essentieel zijn voor het immuunsysteem, ontstekingen, het zenuwstelsel, energie en ontspanning.

Ons aanbod:

• Stress Adapt Blend: Een natuurlijk supplement met adaptogenen die stress en vermoeidheid verminderen en de energie en veerkracht verhogen.
• Unwind: Een natuurlijk supplement met kalmerende kruiden om innerlijke onrust te verminderen en de slaapkwaliteit te verbeteren.
• Stress Adapt Bundel: Een combinatie van vier natuurlijke supplementen om uw lichaam te ondersteunen tijdens stressvolle periodes.
• Mushroom Power: Een krachtige combinatie van vier adaptogene paddenstoelen die een breed scala aan gezondheidsvoordelen bieden en het immuunsysteem versterken.
• Reishi: Een adaptogene paddenstoel die traditioneel wordt gebruikt om emotionele balans te bevorderen en het zenuwstelsel te kalmeren.
• Vitamin C Boost: Een krachtige combinatie van natuurlijke ingrediënten, rijk aan vitamine C, antioxidanten en vezels, essentieel voor een sterk immuunsysteem.

Om af te sluiten:
Stress is een essentieel mechanisme waarmee ons lichaam zich aanpast aan veranderingen in de omgeving. Het stelt ons in staat om veerkrachtig te blijven in het gezicht van uitdagingen, of het nu gaat om kleine aanpassingen aan onze omgeving of om grotere en potentieel traumatische gebeurtenissen. Stress speelt een cruciale rol bij het helpen aanpassen en overleven. Stress gaat ook over elasticiteit, de eigenschap van een materiaal om, nadat het uitgerekt of ingedrukt is geweest, weer terug te keren naar zijn oorspronkelijke vorm en grootte. Het is een constant spel van aanspannen en ontspannen. Zelfs nadat je helemaal uitgerekt of ingedrukt bent geweest, kun je weer terug keren naar je oorspronkelijke staat en misschien zelfs sterker dan daarvoor."

Door dieper in te gaan op de betekenis en oorsprong van de woorden die we gebruiken, krijgen we vaak een beter beeld van wat er daadwerkelijk gebeurt in ons lichaam. Zodra we dat beter begrijpen, kunnen we makkelijker veranderingen aanbrengen en in dit geval onze stress “verlichten."